گال یک بیماری پوستی خارش دار است که بر اثر کنه ی حفر کننده ریزی به نام سارکوپتس اسکیبی ایجاد می شود. در این بیماری، خارش شدید در ناحیه ای رخ می دهد که کَنه حفر می کند. در این شرایط ممکن است در شب نیاز به خاراندن بیشتر شود. گال، مُسری است و می تواند از طریق تماس نزدیک در خانواده، مهدکودک، مدرسه، خانه سالمندان یا زندان به سرعت منتقل شود.
از آنجا که گال به آسانی سرایت می کند، مراقبان سلامت اغلب درمان تمام خانواده را توصیه می کنند. گال به راحتی درمان می شود. کرم های پوستی دارویی یا قرص ها، کنه های ایجاد کننده گال و تخم های آنها را می کُشند. اما تا چند هفته بعد از درمان خارش ممکن است متوقف نشود.
دوره نهفتگی بیماری گال برای اولین ابتلا، معمولاً 4 تا 6 هفته است و اگر دوباره مبتلا شوید ممکن است در عرض چند روز دچار علائم شوید.
گال چگونه منتقل می شود؟
گال از راههای زیر منتقل می شود:
- تماس پوستی مستقیم – جنسی و غیر جنسی
- فعالیت جنسی
- تماس با حوله، لباس زیر یا رختخواب فرد مبتلا
گال بی نهایت مسری است، بنابراین اگر به گال مبتلا هستید، شریک جنسی شما نیز نیاز به درمان خواهد داشت.
علائم ابتلا به گال
علائم گال شامل موارد زیر می شوند:
▪️ خارش اغلب شدید است و معمولاً در شب بدتر می شود.
▪️ تونل های مواج و ریز که از تاول ها یا برجستگی ریز روی پوست ساخته شده اند.
گال اغلب در چین های پوستی یافت می شود، اما در بسیاری از بخش های بدن نیز می تواند ظاهر شود. در بزرگسالان و کودکان بزرگتر، گال اغلب در نقاط زیر دیده می شود:
- بین انگشتان دست و پاها
- زیر بغل ها
- اطراف کمر
- قسمت داخلی مچ ها
- قسمت داخلی آرنج ها
- کف پاها
- قفسه سینه
- دور نوک سینه
- اطراف ناف
- کشاله ران
- باسن
در نوزادان و کودکان کم سن تر، نقاط شایع گال معمولاً شامل موارد زیر می شوند:
▪️انگشتان
▪️صورت، کف سر و گردن
▪️کف دست ها
اگر شما قبلاً به گال دچار شده اید، علائم آن ممکن است چند روز بعد ظاهر شوند. اگر هیچ گاه به گال دچار نبوده اید، ممکن است ظاهر شدن علائم شش هفته طول بکشد. حتی اگر هیچ علائمی ندارید، هنوز هم ممکن است گال را انتقال دهید.
علل ابتلا به گال
گال بر اثر کنه ریز هشت پایی ایجاد می شود. کنه ی ماده فقط زیر پوست را حفر می کند و تونلی ایجاد می کند و تخم های خود را در آنجا قرار می دهد. سپس تخم ها باز می شوند و کرم کنه به سطح پوست می رود و در آنجا رشد می کند. سپس این کنه ها می توانند به نقاط دیگر پوست یا پوست افراد دیگر منتقل شوند. با واکنش آلرژیک بدن به کنه ها، تخم ها و مواد زائد آنها، فرد دچار خارش می شود.
تماس پوستی نزدیک و در موارد نادر به اشتراک گذاشتن لباس یا رختخواب با فرد مبتلا به گال، می تواند کنه ها را منتقل کند. حیوانات خانگی، گال را به انسان ها منتقل نمی کنند. کنه های گال حیوانات، در بدن انسان ها زنده نمی مانند و یا تکثیر نمی شوند.
گرچه، تماس با حیوان مبتلا به گال، در صورتی که کنه به زیر پوست رود، ممکن است موجب خارش جزئی شود. اما در عرض چند روز کنه ها می میرند. بنابراین نیازی به درمان نیست.
شدیدترین نوع گال که گال پوسته دار نامیده می شود، ممکن است افراد خاصی را درگیر کند که این افراد عبارتند از:
- کودکان کم سن و سال
- افرادی با ناتوانی های رشدی
- افرادی با سیستم ایمنی ضعیف مانند افراد مبتلا به ایدز یا سرطان لنفوم یا افرادی که پیوند عضو انجام داده اند.
- افرادی که بسیار بیمار هستند مانند افراد بستری شده در بیمارستان
- افراد مسن تر در خانه ی سالمندان
گال پوسته دار باعث پوسته پوسته شدن پوست می شود و نقاط بزرگی از پوست را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری بسیار مُسری است و درمان آن می تواند سخت باشد. در این زمان به درمان سریع با قرص تجویزی و کِرِم پوستی مورد نیاز است.
معمولاً، افراد مبتلا به گال حدود 10 تا 15 کنه دارند. اما فرد مبتلا به گال پوسته دار ممکن است میلیون ها کنه در بدن خود داشته باشد. گرچه چنین فردی ممکن است خارش خفیف داشته باشد و یا به طور کلی دچار خارش نشود.
گال در چه دمایی از بین میرود؟
کنه های گال معمولاً بیش از 48-72 ساعت زنده نمی مانند. اگر لباس و ملحفه ها به مدت 10 دقیقه در دمای 50 درجه سانتیگراد قرار بگیرند، کنه های گال می میرند.
طول درمان بیماری گال
درمان مناسب می تواند علائمی مانند خارش را از بین ببرد و عفونت ایجاد شده را درمان کند. برای چند روز اول تا یک هفته، بثورات و خارش می تواند در طول درمان بدتر شود اما در عرض چهار هفته، پوست شما بهبود می یابد.
ایا بیماری گال خطرناک است؟
گال می تواند منجر به زخم های پوستی و عوارض جدی مانند عفونت جریان خون، بیماری قلبی و مشکلات کلیوی شود. گال مسری است و از طریق تماس پوست به پوست سرایت می کند. در سرتاسر جهان رخ می دهد، اما در مناطق گرمسیری رایج تر است.
تصاویر بیماری گال
گال چند نوع دارد؟
نوعی کنه که منجر به عفونت گال در انسان می شود، می تواند عفونت های مختلفی ایجاد کند که برخی از آنها عبارتند از:
- گال عادی یا مرسوم: این نوع عفونت رایج ترین گونه عفونت گال بوده و منجر به خارش دست ها، مچ دست و سایر اندام های عادی می شود.
- گال ندولار: این گونه از گال معمولاً با خارش و برآمدگی های پوستی همراه است. گال ندولار بیشتر در اطراف اندام تناسلی، زیر بغل و کشاله ی ران دیده می شود.
- گال نروژی: برخی از مبتلایان به گال ممکن است به نوعی خاص از عفونت به نام گال نروژی یا گال پوسته ای مبتلا شوند. این نوع گال بسیار شدید تر از سایر انواع این عفونت بوده و به شدت واگیردار است. افراد مبتلا به گال پوسته ای دچار پوسته های ضخیم شده، که هر کدام این پوسته ها حاوی هزاران کنه و تخم کنه است. این عفونت دارای خطر جانی می باشد.
گال بیشتر در افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف -مانند گروه های زیر- دیده می شود:
- مبتلایان به HIV
- افرادی از استروئید ها یا برخی از دارو های خاص دیگر استفاده می کنند (مانند دارو های درمان رماتیسم مفصلی)
- افراد مبتلا به سرطان
- افراد تحت شیمی درمانی
درمان قطعی گال
- • اگر فکر می کنید به گال مبتلا هستید، به پزشک مراجعه کنید.
• تا زمانی که گال درمان نشده، از برقراری رابطه ی جنسی خودداری کنید.
• به شریک یا شرکای جنسی خود توصیه کنید به دنبال درمان باشد.
درمان گال شامل موارد زیر می شود:
- لوسیون های ضد گال (طبق راهنمایی پزشک یا داروساز)
- شست و شوی تمام رختخواب ها، حوله ها و لباس ها با آب داغ با دمای حداقل C 50° و خشک کردن آنها
- اجتناب از تماس پوستی با فرد مبتلا تا تکمیل شدن درمان
2 درمان پرمصرف برای گال، کرم پرمترین و لوسیون مالاتیون (با نام تجاری Derbac M) هستند. هر دو دارو حاوی حشره کش هایی هستند که گال را از بین می برند. کرم پرمترین 5% معمولاً به عنوان اولین درمان توصیه می شود. در صورت بی اثر بودن پرمترین، از لوسیون مالاتیون 0.5% استفاده می شود.
خارش اغلب تا 4 هفته بعد از درمان موفق طول می کشد.
این توصیه ها را برای درمان مؤثر گال دنبال کنید:
▪️ کرم ها و لوسیون ها، بعد از حمام و خشک کردن با حوله بهتر جذب می شوند.
▪️ لایه ی نازکی از کرم یا لوسیون را روی تمام سطح بدن خود از چانه به پایین بمالید.
▪️ در صورت امکان از فرد دیگری بخواهید کرم را برای شما استعمال کند تا تمام سطح بدن شما با کرم پوشانده شود.
▪️ از استعمال کرم به چشم ها، بینی و دهان خود خودداری کنید.
▪️ توجه خاصی به نواحی بین انگشتان دست، زیر ناخن ها، کف پاها و بین باسن داشته باشید.
▪️ دست های خود را بعد از درمان نشویید.
▪️ اجازه دهید کرم 12 تا 24 ساعت روی بدن شما بماند، سپس آن را به طور کامل بشویید.
▪️ بعد از شستشو، دوباره کرم را روی همان نواحی بمالید.
▪️ برای از بین بردن کنه هایی که به تازگی از تخم خارج شده اند، ممکن است لازم باشد درمان را هفته ای یکبار تکرار کنید.
▪️ اگر راش ها یا لکه ها عفونت کنند، ممکن است به آنتی بیوتیک نیاز باشد.
درمان های خانگی گال
برخی از درمان های سنتی گال می تواند با عوارض زیر همراه باشد:
- احساس سوزش روی پوست
- سرخی و حساسیت پوستی
- ورم
- بی حسی یا گزگز
با وجود اینکه این عوارض جانبی عموماً موقت هستند، اما می توانند باعث ناراحتی بیمار شوند.
درمان های طبیعی رایج برای گال شامل موارد زیر می باشد:
▪️روغن درخت چای
▪️آلوئه ورا
▪️کرم کپسایسین
▪️اسانس ها
▪️صابون ها
نشانه های خوب شدن گال
چگونه بفهمم که گال از بین رفته است؟ دارو در از بین بردن گال موثر است، اما ممکن است چند هفته طول بکشد تا همه کنه ها بمیرند. پزشک می تواند شما را معاینه کند تا ببیند آیا مایت گال باقی مانده است یا خیر؟ گاهی اوقات بیش از یک دوره درمانی برای از بین بردن کنه های گال، طول می کشد.
توجه داشته باشید که بثورات و خارش گال می تواند برای چند هفته تا یک ماه پس از درمان باقی بماند، حتی اگر درمان موفقیت آمیز باشد و تمام کنه ها و تخم ها از بین رفته باشند. پزشک ممکن است داروهای مشخصی را در صورت شدید بودن خارش بدن برای شما تجویز کند.
غذاهای مضر برای گال
غذا بر روی گال تاثیر خاصی ندارد با این حال اگر دچار گال شده اید برای کنترل شدت بیماری، موارد زیر را مدنظر داشته باشید:
شکر و غذاهای شیرین: شکر می تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و التهاب را تقویت کند. از میان وعده ها، دسرها و نوشیدنی های شیرین پرهیز کنید.
غذاهای فرآوری شده: غذاهای فرآوری شده اغلب سرشار از چربی های ناسالم، سدیم و افزودنی های مصنوعی هستند. اینها می توانند روند بهبودی را مختل کرده و التهاب را افزایش دهند.
غذاهای تند: غذاهای تند می توانند پوستی را که از قبل ملتهب شده، تشدید کرده و خارش را تشدید کنند. از فلفل تند، پودر چیلی و سایر چاشنی های تند خودداری کنید.
محصولات لبنی: محصولات لبنی، به ویژه لبنیات پرچرب، می توانند باعث التهاب و تشدید خارش شوند. مصرف شیر، پنیر، کره و بستنی را محدود کنید.
کافئین: کافئین می تواند بدن را کم آب کند و سیستم ایمنی را تضعیف کند. همچنین می تواند با خواب تداخل کند که برای روند بهبودی بسیار مهم است. مصرف قهوه، چای، نوشابه های انرژی زا و نوشابه را محدود کنید.
الکل: الکل می تواند سیستم ایمنی بدن را سرکوب کرده و التهاب را افزایش دهد. همچنین می تواند با اثربخشی داروها تداخل داشته باشد. در طول درمان گال از مصرف نوشیدنی های الکلی خودداری کنید.
برای پیشگیری از عود مجدد گال چه باید کرد؟
با وجود این که دارویی برای پیشگیری از ابتلا به گال وجود ندارد، اما شما می توانید با پرهیز از تماس پوستی با افراد مبتلا به گال، از این عفونت پیشگیری کنید. همچنین، بهتر است از لباس ها یا رختخواب افراد مبتلا به این بیماری استفاده نکنید.
کنه های عامل گال می توانند 2 الی 3 روز خارج از محیط پوست زنده بمانند. بنابراین رعایت اصول بهداشتی می تواند به پیشگیری از ابتلای شما به عفونت گال کمک کند.
برای پیشگیری از عود مجدد گال و جلوگیری از انتقال آن به افراد دیگر، اقدامات زیر را می توانید انجام دهید:
- تمام لباس ها و ملحفه ها را بشویید. گرما، کنه ها و تخم های آنها را از بین می برد. قبل از شروع درمان لباس ها، حوله ها و رختخواب های استفاده شده در چند روز اخیر را با آب داغ و صابون بشویید و با دمای بالا خشک کنید. وسایلی را که نمی توانید در خانه بشویید، خشک شویی کنید.
- کنه ها را گرسنه نگه دارید. وسایلی را که نمی توانید بشویید در کیسه های پلاستیکی قرار دهید و به مدت یک هفته آنها را در مکانی دور از دسترس مانند نگهداری کنید. کنه ها بدون غذا بعد از چند روز می میرند.
- خانه را پاکسازی کنید. برای پیشگیری از انتقال گال، بهتر است خانه را پاکسازی کنید. این موضوع برای افراد مبتلا به گال پوسته دار نیز صدق می کند. مبلمان، فرش ها و زمین را وکیوم کنید تا پوسته های حاوی کنه ی گال را از بین ببرید.
عوارض گال چیست؟
گال می تواند منجر به عوارض مختلفی شود؛ از جمله این عوارض می توان به موارد زیر اشاره کرد:
▪️زخم های دردناک پوستی
▪️سپتی سمی یا گندیدن خون (عفونت در خون)
▪️بیماری قلبی
▪️بیماری کلیوی
سوالات متداول
کنه های گال کجا زندگی می کنند؟
کنه ی گال می تواند در هر نقطه ای از بدن زندگی کند، اما نواحی مورد علاقه ی آن عبارت است از:
- بین انگشت ها
- خطوط تا خوردگی پوستی مچ دست، آرنج یا زانو
- اطراف کمر و ناف
- روی قفسه ی سینه و آلت تناسلی
- در کودکان با سن بسیار پایین: سر، گردن، صورت و پاها
آیا ممکن است حیوانات خانگی به گال مبتلا شوند؟
احتمال ابتلا به گال در سگ ها و گربه ها نیز وجود دارد. بیماری گال در حیوانات، اغلب با نام «مرض جرب» شناخته می شود. البته، کنه ی عامل مرض جرب سگ و گربه، با کنه ی عامل گال در انسان متفاوت است. به این معنا که حتی اگر کنه ی جرب به انسان با لمس حیوان مبتلا سرایت کند، این کنه در پوست انسان قادر به ایجاد عفونت یا تکثیر نخواهد بود و غالباً بدون ایجاد علائم از بین خواهد رفت.
آیا الکل گال را از بین میرود؟
نتایج یک مطالعه نشان میدهد که الکل و ضدعفونی کننده های دست هیچ تاثیری روی گال ندارد. شستن دست ها نیز در برابر گال ممکن است تا ۴ هفته بعد از درمان طول بکشد. بی تاثیر است. تنها راه خلاصی از شر آن ها استفاده از لوسیون یا قرص های تجویزی است.
علت خارش بعد از درمان گال
خارش نشان دهنده ی عدم درمان مناسب نیست و ممکن است تا ۴ هفته بعد از درمان نیز طول بکشد. دلیل اصلی خارش بعد از درمان گال، بقایای گال های مرده است که هنوز بر روی پوست وجود دارند.
آیا گال، یک عفونت مقاربتی است؟
گال می تواند در دسته عفونت های مقاربتی قرار گیرد، زیرا از طریق تماس جنسی منتقل می شود.
از کجا بدانم به گال مبتلا شده ام؟
کنه های گال ریز هستند و به سختی دیده می شوند. گال شرایطی ست که مشخصه ی اصلی آن خارش شدید می باشد که معمولاً در شب یا بعد از دوش یا حمام داغ تشدید می شود.
شما همچنین ممکن است خطوطی نقره ای رنگ را در زیر پوست خود مشاهده کنید. گاهی اوقات، ممکن است متوجه توده های کوچک، قرمز و برجسته ای در سطح پوست خود شوید. راش های پوستی عمدتاً در چین های پوستی از قبیل موارد زیر یافت می شوند:
- نواحی تناسلی
- زانوها
- خطوط کمر
- دست ها، مچ ها و بین انگشتان دست
چگونه از خود و شریک جنسی ام در برابر گال محافظت کنم؟
برقراری رابطه ی طولانی مدت با فردی که مطمئن باشید از قبل به گال مبتلا نبوده و هیچ کدامتان شریک جنسی دیگری نداشته باشد. شرکای جنسی خود را محدود کنید.
هر چه با تعداد افراد کمتری رابطه ی جنسی داشته باشید، احتمال ابتلای شما به زگیل تناسلی یا دیگر عفونت های مقاربتی کمتر خواهد بود. به طور منظم معاینه شوید. استفاده از کاندوم معمولی و کاندوم دهانی در برابر گال از شما محافظت نمی کند.
بیشتر بخوانید: درمان خانگی خارش دستگاه تناسلی مردان
آیا باید در مورد عفونت مقاربتی صحبت کرد؟
صحبت در مورد این مسائل می تواند سخت باشد، اما فردی که با او رابطه ی جنسی برقرار می کنید این حق را دارد که بداند به عفونت مقاربتی مبتلا هستید. سعی کنید زمانی که بین شما آرامش برقرار است و نه درست قبل از رابطه ی جنسی، این مسئله را با او در میان بگذارید. با انجام این کار، شریک جنسی تان قدردان صداقت و نگرانی شما خواهد بود.
