شپش های ناحیه تناسلی (که به عنوان شپش خرچنگی یا Pthirus pubis نیز شناخته می شود) حشرات کوچکی هستند که در موهای زمخت و زبر بدن از جمله موهای ناحیه تناسلی، موهای زیر بغل، ریش، موهای قفسه ی سینه، مژه ها و ابروها زندگی می کنند. شپش عانه با شپش سر متفاوت است.
شپش واژن یا تناسلی چیست؟
شپش ماده، nit یا تخم هایی می گذارد که به ساقه ی مو می چسبند. این تخم ها کوچک تر از سر سوزن هستند و به سختی دیده می شوند. آن ها بعد از 6 تا 10 روز از تخم بیرون آمده و کیسه های خالی خود را رها می کنند. کیسه های تخم خالی، مانند نقاط بیضی شکل و به رنگ سفید یا خاکستری روی مو به نظر می رسند.
عکس شپش از نزدیک:
شپش ناحیه تناسلی چگونه انتقال پیدا می کند؟
شایع ترین راه انتشار شپش تناسلی، از طریق تماس جنسی است. داشتن شریک های جنسی متعدد، احتمال ابتلا به شپش تناسلی را افزایش می دهد. این شپش ها همچنین با تماس نزدیک و حتی غیر جنسی با کسی که به آن مبتلا است نیز منتقل می شوند؛ برای مثال، از طریق بوسیدن شخصی که ریش یا سبیل آلوده دارد و یا خوابیدن با فرد آلوده روی یک تخت.
شپش عانه نه پرواز می کند و نه می تواند بپرد، بنابراین تنها از طریق تماس با فرد مبتلا و یا استفاده از حوله، لباس و رختخواب مشترک انتقال پیدا می کند. لازم به ذکر است که شپش تناسلی فقط انسان را آلوده می کند و از حیوانات خانگی یا خیابانی سرایت نخواهد کرد.
علائم شپش تناسلی واژن و آلت
علائم و نشانه های ابتلا به شپش تناسلی عبارتند از:
- خارش در اطراف اندام های تناسلی یا مجرای پشتی (مقعد یا رکتوم)، به خصوص در شب که شپش بیشتر فعال است
- وجود نقاط آبی ریز در اطراف اندام تناسلی
- وجود لکه های خون یا زائده های ریز و درشت در لباس زیر
- وجود شپش های قابل مشاهده یا تخم های ریز در موهای ناحیه تناسلی.
شپش عانه از خون انسان تغذیه می نماید و هنگامی که بزاق خود را تزریق می کند اغلب باعث تحریک پوست و ایجاد خارش شدید می شود. شپش های تناسلی بر خلاف کنه، زیر پوست فرو نمی روند.
شپش عانه چگونه تشخیص داده می شود؟
شپش در ناحیه تناسلی معمولاً با شناسایی بصری شپش بالغ، تخم ها یا کیسه های خالی تخم، تشخیص داده می شود. ممکن است پزشک با استفاده از نوار چسب، شپش را برداشته و آن را برای آزمایش زیر میکروسکوپ نگاه کند.
شپش های تناسلی بالغ شبیه خرچنگ هستند و در مقایسه با سایر شپش ها به کندی حرکت می کنند. آن ها به رنگ خاکستری و کوچک تر از شپش سر هستند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
شخصی که به ابتلا به شپش تناسلی مشکوک است، می بایست به پزشک مراجعه کرده و برای این مشکل و سایر عفونت های مقاربتی (STI) بررسی شود. در صورت ابتلا به شپش تناسلی، همه ی شرکای جنسی باید از آن مطلع شده و تحت درمان قرار بگیرند. همچنین افراد خانواده یا هم خانه ای های شخص مبتلا نیز، بایستی معاینه شوند، به خصوص اگر از تختخواب مشترکی استفاده می کنند.
داروهای شپش تناسلی هم توسط پزشک تجویز می شوند و هم بدون نسخه در داروخانه ها به فروش می رسند. چنانچه فردی در اثر خاراندن ناحیه ی آلوده، دچار عفونت پوستی نیز شده باشد، باز هم بایستی به پزشک خود مراجعه نماید.
درمان خانگی شپش ناحیه تناسلی
درمان خانگی شپش ناحیه تناسلی شامل استفاده از لوسیون حشره کش مخصوص، همراه با اقدامات دیگر است که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد. برای از بین بردن شپش هایی که به تازگی از تخم خارج شده اند نیز، درمان باید هر 7 روز تکرار شود.
- رهایی از شپش ناحیه تناسلی ممکن است کار دشواری باشد، بنابراین درمان کردن سریع و کامل آن از اهمیت زیادی برخوردار است. این شپش ها با شست و شو یا اصلاح موی زائد از بین نمی روند، چرا که تنها به کمترین اندازه ی مو احتیاج دارند تا تخم های خود را روی آن بگذارند. به همین دلیل نیازی به تراشیدن موهای ناحیه تناسلی نیست.
- شخص مبتلا می تواند شپش های تناسلی را خود با لوسیون یا کرم حشره کش بدون نسخه درمان کند. این کار باید هر 7 روز انجام شود.
- هنگام استفاده از محصولات حشره کش بر روی خود یا شخص دیگری، همواره می بایست دستورالعمل های سازنده را رعایت نمود. بهتر است از خاراندن ناحیه ی مورد نظر خودداری نمود زیرا ممکن است باعث ایجاد عفونت پوستی شود.
- داروهایی مانند آنتی هیستامین ها نیز می توانند خارش را تسکین دهند و قبل از مصرف آن ها بایستی با داروساز داروخانه مشورت نمود.
- آلودگی مژه حتماً باید توسط پزشک عمومی یا چشم پزشک معالجه شود، زیرا خطر آسیب به چشم وجود دارد. ممکن است توصیه ی پزشک برای از بین بردن شپش ها این باشد که یک لایه پارافین نرم سفید دو بار در روز و به مدت 10 روز روی مژه ها استعمال شود. شخص مبتلا نباید خودش اقدام به برداشتن تخم شپش ها از روی مژه هایش کند.
- روتختی، حوله، لباس زیر و لباس های فرد آلوده را بایستی طور کامل در آب داغ شسته شوند.
- حداقل تا 7 روز پس از شروع درمان، نباید تماس جنسی برقرار نمود.
- هر شریک جنسی ای که بیمار در طی یک ماه گذشته داشته است باید در جریان این مشکل قرار بگیرند تا آن ها نیز معاینه و درمان شوند.
چگونه می توان از انتقال و گسترش شپش تناسلی جلوگیری کرد؟
خطر گسترش شپش های ناحیه تناسلی را می توان با رعایت موارد زیر کاهش داد:
• تحت هیچ شرایطی تا قبل از کامل شدن درمان نباید رو تختی یا حوله های شخص مبتلا به اشتراک گذاشته شوند. تمام ملحفه ها، حوله ها و لباس های زیر که در طول دوره ی درمان استفاده می شوند، می بایست در آب داغ شسته شده و ترجیحاً در خشک کن داغ لباسشویی، خشک شوند.
• بهتر است تا جواب دادن درمان یا از بین رفتن شپش ها، از برقراری تماس جنسی اجتناب شود. لازم به ذکر است که کاندوم از انتقال شپش تناسلی جلوگیری نمی کند.
• شریک (های) جنسی حتماً بایستی مطلع شده و تحت درمان قرار گیرند. در غیر این صورت ممکن است شخص دوباره به شپش مبتلا شده و یا دیگران را آلوده کنند.
•در صورتی که شپش های تناسلی روی بدن انسان نباشند فقط 1 تا 2 روز زنده می‌مانند، بنابراین نیازی به تمیز کردن فرش یا استفاده از اسپری حشره کش در اتاق نیست.
بیشتر بخوانید: درمان خانگی خارش دستگاه تناسلی مردان با بهترین کرم ها
آیا شپش عانه می تواند بیماری های عفونی را انتقال دهد؟
شپش عانه هیچ بیماری عفونی را منتقل نمی کند. فرد ممکن است به دلیل خارش شدید دچار عفونت پوستی شود اما شپش هیچ بیماری ای را انتقال نخواهد داد.
دکتر انتظاری متخصص زگیل تناسلی در تهران
