عفونت مقعدی که به آبسه مقعدی هم معروف است از جمله بیماری‌هایی است که در اثر تجمع انواع آلودگی باکتریایی در بخش غده مقعد و قسمت انتهایی راست روده ایجاد می‌شود.
این بیماری می‌تواند علائم آزاردهنده بر شخص مبتلا ایجاد کند و عدم درمان به موقع آن با عوارض حاد‌تری مانند بواسیر، فیستول مقعدی و… همراه خواهد شد. تا ادامه این مقاله ما را همراهی کنید تا با عفونت مقعدی، علل و راهکار‌های درمانی آن بیشتر آشنا شویم.
منظور از عفونت مقعدی چیست؟
عفونت مقعدی بیماری است که در آن مجاری اطراف انتهای راست روده و غده مقعدی در اثر تجمع انواع عفونت‌های باکتریایی یا قارچی دچار تورم و به نوعی آبسه می‌شوند.
انواع عفونت مقعدی
عفونت مقعدی با توجه به میزان بروز، انواع مختلف دارد که عبارتند از:
عفونت مقعدی عمقی: عفونت مقعدی عمقی به دلیل نفوذ کامل عفونت به بخش عمیق‌تر غده مقعدی و بزرگ شدن بیش از حد آن بوجود می‌آید. این نوع از عفونت مقعدی به مرور زمان دردناک و متورم‌تر می‌شود تا جایی که ممکن است راه رفتن و حتی نشستن را برای بیمار بسیار سخت کند.
عفونت مقعدی سطحی: در اغلب موارد، عفونت مقعدی سطحی با دردی شدید و سوزش دار در لبه‌ی مقعد همراه می‌شود. در این نوع عفونت، التهاب و قرمزی در اطراف مقعد دیده شده و پوست این بخش گرم‌تر از نواحی دیگر خواهد بود. بیشتر انواع عفونت مقعدی از نوع سطحی هستند که درمان راحت‌تری هم نسبت به نوع عمیق دارند.
علل عفونت مقعدی چیست؟
مهم‌ترین علت عفونت مقعدی رشد و تکثیر باکتری‌هایی مانند استافیلوکوک و اشرشیاکولی در نواحی مقعدی است. در نظر داشته باشید گاهی برخی عفونت‌های قارچی هم می‌توانند یکی از علت‌های عفونت مقعدی باشند.
بیماری‌هایی مثل التهاب روده کوچک، کولیت، دیابت و … هم از جمله عللی هستند که زمینه برای افزایش عفونت فراهم می‌کنند و به نوعی باعث عفونت مقعدی می‌شوند. همچنین تماس جنسی مقعدی بدون محافظت می‌تواند یکی از علت‌های ایجاد عفونت مقعدی باشد.
علائم عفونت مقعدی چیست؟
از جمله علائمی که بیمار در اثر عفونت مقعدی با آنها مواجه خواهد بود، شامل موارد زیر است:
- در موارد حاد تب، بدن درد و بی اشتهایی؛ در برخی موارد عفونت مقعدی با علائمی شبیه به سرماخوردگی همراه می‌شود.
- درد در هنگام لمس نواحی مقعدی به دلیل تجمع عفونت.
- تورم، احساس گرما و درد نبض‌دار در اطراق مقعد.
- درد شدید در هنگام دفع و اجابت مزاج.
برای پیشگیری از عفونت مقعدی چه باید کرد؟
به طور کلی روش‌های صد‌در‌صد اثربخش برای جلوگیری از ابتلا به عفونت مقعدی وجود ندارد اما طبق نظر متخصصان گوارشی لازم است چند نکته پیشگیرانه هر چند با اثرگذاری ضعیف تا متوسط رعایت شوند:
▪️سعی کنید از مواد غذایی حاوی فیبر فراوان مثل میوه و سبزیجات و آجیل‌ها استفاده نمایید. فیبر‌ها به سلامت هر چه بیشتر روده‌ها کمک می‌کند و همچنین باعث افزایش باکتری‌های مفید روده می‌شوند و از یبوست که یکی از علت‌های تجمع باکتری‌ها و ورود آنها به غده مقعدی است، پیشگیری می‌کنند.
▪️روابط جنسی مقعدی با افراد مختلف بدون استفاده از کاندوم زمینه برای انتقال انواع عفونت فراهم می‌کند. پس یکی از راه‌های پیشگیری از عفونت مقعدی پرهیز از تماس جنسی پرخطر از راه مقعدی و بدون محافظت است.
▪️سعی کنید اگر مبتلا به بیماری‌های گوارشی به خصوص روده‌ای چون التهاب، کولیت روده هستید، برای درمان آن پیگیری‌های لازم را داشته باشید.
▪️مصرف پری‌بیوتیک‌ها را می‌توانیم یکی از راه‌های پیشگیرانه برای عدم ابتلا به عفونت مقعدی بدانیم. پری‌بیوتیک‌ها به عنوان باکتری‌های مفید از افزایش باکتری‌های بد روده که زمینه‌ای برای افزایش عفونت روده هستند، جلوگیری می‌کنند.
درمان عفونت مقعدی چگونه است؟
برای درمان عفومت مقعدی تنها روش اثربخش جراحی است. ممکن است تصور کنید چرا برای درمان عفونت مقعدی تنها از آنتی‌بیوتیک استفاده نمی‌شود: برای کاهش شدت عفونت پزشک ممکن است قبل از جراحی از آنتی‌بیوتیک‌ها برای بیمار استفاده کند اما از آنجا که آنتی‌بیوتیک‌ها به عمق آبسه مقعدی نفوذ نمی‌کنند پس انجام جراحی برای درمان، یکی از ضرورت‌ها خواهد بود.
برای جراحی عفونت مقعدی، در اغلب موارد از روش لیزری استفاده می‌شود. بیماری تحت بی‌حسی جراحی شده و تمام چرک و عفونت به روش صحیح تخلیه می‌شود. این جراحی حدود یک ساعت به طول می‌انجامد احتمال دارد بعد از آن پزشک برای پیشگیری از عود عفونت آنتی‌بیوتیک تجویز نماید.
درمان خانگی عفونت مقعدی
همان طور که اشاره کردیم تنها راه درمان عفونت مقعدی جراحی توسط متخصص، در کنار مصرف آنتی بیوتیک‌ها است. اما جهت جلوگیری از افزایش عفونت در عفونت‌های مقعدی بسیار خفیف و سطحی می‌توانیم از درمان‌های خانگی هم استفاده کنیم:
حمام سیتز: حمام سیتز از جمله روش‌های تسکین‌دهنده و درمانی برای عفونت مقعدی است. در این روش بیمار باید به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه هر روز به دفعات دو تا سه بار در لگن یا وان آب گرم بنشیند. آب گرم باعث می‌شود گردش خون در نواحی ملتهب و دارای عفونت بیشتر شده و به نوعی چرک و آلودگی رقیق‌تر شود و فرد احساس درد و نارحتی کمتر کند.
ترکیب عسل و روغن زیتون: عسل خواص ضد باکتریایی و ضد التهاب بسیار قوی دارد که می‌توان برای عفونت مقعدی از آن استفاده کرد. مقداری عسل طبیعی را با روغن زیتون ترکیب کرده و آن را بروی ناحیه مورد نظر بزنید.
ژل آلوئه‌ورا: ژل آلوئه‌ورا خواص ضد التهاب و ضد عفونی‌کننده دارد. از این ژل می‌توانید برای تسکین درد و کاهش عفونت مقعدی سطحی استفاده کنید. با یک کاردک تمیز ژل آلوئه ورا را به اطراف مقعد که درگیر عفونت است زده و به مدت ۱۵ دقیقه صبر کنید، سپس محل را با آب گرم شستشو دهید.
آب کلم: آب کلم را می‌توانید به صورت نوشیدنی مصرف کنید تا به نوعی اثر بخشی آن در درمان عفونت مقعدی مشخص شود. آب کلم دارای ماده‌ای به نام گلوماتین است که تاثیر مفیدی در سلامت روده‌ها، افزایش باکتری‌های مفید روده و جلوگیری از یبوست دارد که به نوعی التهاب و عفونت ناشی از آبسه مقعدی را هم کاهش می‌دهد.
