پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی است که باعث ایجاد التهاب در پوست می شود. علائم پسوریازیس شامل ضخیم شدن و تغییر رنگ پوست به همراه پوسته پوسته شدن است. این نواحی ضخیم و پوسته پوسته شده، پلاک نامیده می شوند.
پسوریازیس یک بیماری مزمن پوستی است، به این معنی که می تواند به طور غیرمنتظره ای عود کند و درمانی قطعی برای آن وجود ندارد.
علت پسوریازیس چیست؟
سیستم ایمنی بیش فعال که باعث التهاب در پوست می شود، عامل ایجاد پسوریازیس است. سیستم ایمنی بدن در حالت عادی برای حفظ سلامتی و جلوگیری از بیماری، وظیفه از بین بردن مهاجمان خارجی مانند باکتری را بر عهده دارد. اما در پسوریازیس، سیستم ایمنی ممکن است سلول های سالم را با مهاجمان خارجی اشتباه بگیرد. در نتیجه، سیستم ایمنی باعث ایجاد التهابی می شود که روی سطح پوست به صورت پلاک بروز پیدا می کند.
معمولاً حدود 30 روز طول می کشد تا سلول های جدید پوست رشد کرده و جایگزین سلول های قدیمی شوند. سیستم ایمنی بیش فعال، باعث می شود که زمان بندی رشد سلول های جدید پوست به سه تا چهار روز تغییر کند. سرعت بالای جایگزینی سلول های جدید با سلول های قدیمی، باعث پوسته پوسته شدن و ریزش مکرر پوست روی پلاک های پوستی می شود.
پسوریازیس بین خانواده ها شایع است. ممکن است یک عامل ژنتیکی در ابتلا به پسوریازیس نقش داشته باشد، زیرا والدین بیولوژیکی می توانند این بیماری را به فرزندان خود منتقل کنند.
علائم پسوریازیس چیست؟
افراد مبتلا ممکن است علاوه بر پلاک های پوستی یا بثورات، علائم دیگری مانند موارد زیر را نیز داشته باشند:
- خارش پوست
- ترک خوردگی، خشکی پوست
- درد پوست
- ناخن‌های چال دار، ترک خورده یا شکننده
- درد مفاصل
اگر پلاک های خود را بخراشید، ممکن است پوستتان را پاره کنید؛ این اتفاق می تواند منجر به عفونت شود. عفونت ها خطرناک بوده و علائمی همچون درد شدید، تورم و تب را در برمی گیرند. در صورت داشتن این علائم با پزشک خود تماس بگیرید.
انواع پسوریازیس
انواع مختلفی از پسوریازیس وجود دارد، از جمله:
- پسوریازیس پلاکی: این مورد، شایع ترین نوع پسوریازیس است. حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد افراد مبتلا به پسوریازیس، نوع پلاکی آن را دارند.
- پسوریازیس معکوس: این نوع در چین های پوست ظاهر شده و پلاک های نازک و بدون پوسته ای ایجاد می کند.
- پسوریازیس روده ای: پسوریازیس روده ای ممکن است پس از گلودرد ناشی از عفونت استرپتوکوکی بروز پیدا کند. این نوع، به صورت لکه های پوسته شده قرمز کوچک و شبیه قطره اشک دیده می شود و اغلب کودکان و جوانان را درگیر می کند.
- پسوریازیس پوسچولار: در این نوع پسوریازیس، برجستگی های کوچک پر از چرکی روی پلاک ها ایجاد می شود.
- پسوریازیس اریترودرمیک: این نوع شدید پسوریازیس است که مساحت زیادی از پوست (بیش از ۹۰ درصد) را تحت تأثیر قرار می دهد. پسوریازیس اریترودرمیک باعث تغییر رنگ گسترده پوست و کنده شدن شدید آن می شود.
- پسوریازیس سبورئیک: سبوپسوریازیس معمولاً به صورت برجستگی ها و پلاک هایی با پوسته های چرب و زرد روی پوست صورت و سر ظاهر می شود. این نوع ترکیبی از پسوریازیس و درماتیت سبورئیک است.
- پسوریازیس ناخن: پسوریازیس ناخن باعث تغییر رنگ، ایجاد حفره و تغییر شکل ناخن های دست و پا می شود.
چه قسمت هایی از بدن تحت تأثير پسوریازیس قرار می گیرند؟
بثورات پسوریازیس می توانند در هر جای پوست ظاهر شوند. پسوریازیس به طور معمول در نواحی زیر شایع تر است:
- آرنج و زانو
- صورت و داخل دهان
- پوست سر
- ناخن های دست و پا
- اندام تناسلی
- کمر
- کف دست و پا
در اکثر افراد، پسوریازیس تنها ناحیه کوچکی از پوست را درگیر می کند. در موارد شدید، پلاک ها به هم متصل شده و مساحت بیشتری از بدن را می پوشانند.
پسوریازیس چگونه تشخیص داده می شود؟
متخصص پوست پس از انجام معاینه بدنی برای بررسی پوست و علائم، پسوریازیس را تشخیص می دهد. پزشک سوالاتی از شما می پرسد که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آیا سابقه بیماری های پوستی در خانواده شما وجود دارد؟
- اولین بار چه زمانی متوجه علائم شدید؟
- آیا از هرگونه روش خانگی برای درمان پوست خود استفاده کرده اید؟
- آیا این اولین بار است که دچار بثورات پوستی می شوید؟
- از چه نوع صابون یا شامپویی استفاده می کنید؟
ظاهر پلاک های پوستی می تواند به تشخیص پسوریازیس کمک کند. با این حال علائم بعضی بیماری های پوستی مشابه هم هستند، بنابراین پزشک برای تأیید تشخیص، ممکن است آزمایش بیوپسی پوست را پیشنهاد دهد. در طی این آزمایش، پزشک نمونه کوچکی از بافت پوستی را از پلاک برداشته و آن را زیر میکروسکوپ بررسی می کند.
پسوریازیس چگونه درمان می شود؟
چندین روش درمانی برای کاهش علائم پسوریازیس وجود دارند که رایج ترین آنها عبارتند از:
- کرم های استروئیدی
- مرطوب کننده مناسب پوست خشک
- داروهای کند کننده تولید سلول های پوستی (آنترالین)
- لوسیون‌ها یا شامپوهای دارویی
- پماد ویتامین D3
- کرم‌های حاوی ویتامین A یا رتینوئید
کرم ها یا پمادها ممکن است برای بهبود بثورات نواحی کوچک پوستی کافی باشند. اما اگر بثورات نواحی بزرگ تری از بدن را درگیر کرده یا درد مفاصل نیز داشته باشید، به درمان های دیگری نیاز خواهید داشت. درد مفاصل ممکن است نشانه ای از آرتریت هم باشد.
پزشک بر اساس موارد زیر، یک برنامه درمانی برای بیمار تهیه می کند:
- شدت بثورات
- محل بثورات روی بدن
- سن
- وضعیت کلی سلامت
سوالات متداول
آرتریت پسوریازیس چیست؟
آرتریت پسوریازیس نوعی آرتریت است که باعث درد و تورم مفاصل می شود. آرتریت پسوریازیس نیز یک بیماری خود ایمنی است که عملکرد سیستم ایمنی را غیرعادی کرده و علائمی ایجاد می کند. تقریباً هر 3 نفری که به پسوریازیس مبتلا می شوند، به دلیل التهاب، دچار آرتریت نیز خواهند شد. درمان زودهنگام آرتریت پسوریازیس می تواند آسیب به مفاصل را کاهش دهد.
آیا پسوریازیس همان اگزما است؟
پسوریازیس و اگزما دو بیماری پوستی متفاوت هستند. هر دو بیماری علائم مشابهی مانند تغییر رنگ پوست، بثورات و خارش ایجاد می کنند؛ پلاک های پسوریازیس باعث ایجاد مناطقی از پوست ضخیم و پوشیده از پوسته می شوند اما اگزما بثورات پوستی خشک و برآمده ای را بروز می دهد. همچنین خارش ناشی از اگزما معمولاً شدیدتر از پسوریازیس است.
آیا پسوریازیس مسری است؟
خیر، پسوریازیس مسری نیست. شما نمی توانید با تماس با بثورات پوستی پسوریازیس فرد دیگری، به این بیماری مبتلا شوید.
آیا پسوریازیس عوارض هم دارد؟
برای بعضی از افرادی که به پسوریازیس مبتلا هستند، این بیماری فراتر از خارش، پوسته پوسته شدن و تغییر رنگ پوست است. پسوریازیس می‌تواند منجر به تورم مفاصل و آرتریت (التهاب مفاصل) شود. همچنین، اگر به پسوریازیس مبتلا باشید، احتمال ابتلا به موارد زیر در شما افزایش می‌یابد:
- دیابت
- چاقی
- کلسترول بالا
- سکته مغزی
- حمله قلبی
پزشک با چک کردن منظم فشار خون و نظارت بر روند درمان، از بروز عوارض این بیماری پیشگیری می کند. شما نیز می توانید با اقدامات زیر، خطر ابتلا به عوارض احتمالی را کاهش دهید:
- داشتن یک رژیم غذایی متعادل
- ورزش منظم
- خواب کافی
- سیگار نکشیدن
مطلب مرتبط: شایع ترین علل لکه های قرمز روی پوست
چگونه می‌توان از پسوریازیس پیشگیری کرد؟
راهی برای پیشگیری کامل از پسوریازیس وجود ندارد. اما با رعایت موارد زیر می توانید خطرات آن را کاهش دهید:
- کامل کردن درمان تجویز شده توسط پزشک
- داشتن سبک زندگی سالم
- مراقبت صحیح از پوست
- اجتناب از محرک هایی که باعث عود کردن علائم می شوند.
