شانکروئید که شانکر نرم نیز نامیده می شود، نوعی عفونت مقاربتی است که بر اثر یک باکتری ایجاد می شود. این بیماری موجب بروز زخم های باز دردناکی به نام شانکروئید یا اولسر می شود و می تواند منجر به تورم غدد لنفاوی شود. این مقاله در مورد شانکروئید، درمان و چشم انداز آن صحبت می کند.
شانکروئید معمولاً یک دوره ی نهفتگی 4 تا 10 روزه را طی می کند. یعنی از زمان مبتلا شدن تا زمان ظهور علائم قابل توجه، معمولاً بین 4 تا 10 روز طول می کشد. گرچه، به طور کلی ممکن است نهفتگی 1 الی 35 روز طول بکشد. علائم معمولاً شامل یک یا چند زخم روی ناحیه تناسلی می شوند که ممکن است:
- یک مرز قرمز یا بدون رنگ داشته باشند.
- مرزهایی با شکل نامنظم داشته باشند.
- داخل ضایعات خاکستری مایل به زرد باشد.
- پر از چرک باشند.
- باز شوند و مایع ترشح کنند.
- دردناک باشند.
شانکروئید چه علائمی دارد؟
علائم دیگر شامل موارد زیر می شوند:
- درد در حین ادرار، رابطه ی جنسی یا دفع مدفوع
- تغییر در ترشحات طبیعی واژینال
- خونریزی
نقاط شایع عفونت:
- سر آلت تناسلی
- پوست ختنه گاه
- تاج آلت
- لابیا
- دهانه ی واژن
- رحم
- ناحیه اطراف یا روی مقعد و پرینه
- ران ها و کشاله ران
بدون درمان، باکتری ممکن است به غدد لنفاوی کشاله ران منتشر شود. این اتفاق 1 تا 2 هفته بعد از تجربه ی علائم اولیه رخ می دهد و می تواند موجب بروز علائم زیر شود:
- برجستگی های سخت یا دردناکی که ممکن است پاره شوند.
- لرز
- تب
- احساس کسالت
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
همانند تمام عفونت های مقاربتی، مراجعه به پزشک به محض مشاهده هرگونه علائم از اهمیت زیادی برخوردار است. در برخی از موارد شانکروئید بدون درمان می تواند موجب آسیب دائمی به نقاط درگیر بدن و نیز عوارض دیگر شود. علاوه بر این، بررسی شرایط توسط پزشک و رد کردن علل جدی دیگر بسیار مهم است.
بدون درمان، عفونت ممکن است به افراد دیگر نیز منتقل شود. اگر علائم عفونت مقاربتی را دارید، آگاه کردن شریک جنسی ضروری است. شرکای جنسی شامل تمام شرکای جنسی شما در طول دوره نهفتگی و دوره علامت دار بودن می شوند.
این کار می تواند به پیشگیری از این شرایط در افرادی کمک کند که با آنها تماس جنسی داشته اید و یا اگر از قبل به شانکروئید مبتلا شده اند، به کاهش خطر عوارض کمک می کند. اگر شک دارید که به شانکروئید یا عفونت مقاربتی دیگری مبتلا هستید، رابطه ی جنسی برقرار نکنید، مگر اینکه:
- درمان را طبق تجویز پزشک کامل کنید.
- برجستگی ها به طور کامل بهبود پیدا کنند.
- پزشک تأیید کند که رابطه ی جنسی خطری ندارد.
چه عللی موجب شانکروئید می شوند؟
علت اولیه شانکروئید، تماس جنسی با فرد مبتلا به عفونت شانکروئید است. خود عفونت بر اثر یک باکتری به نام هموفیلوس دوکره‌ای ایجاد می شود. شانکروئید در آمریکا بسیار نادر است. این بیماری در کارائیب و برخی از نواحی آفریقایی شایع تر است.
مطابق با مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، اگر کودکان به نواحی گرمسیری که این بیماری در آنجا شایع است بروند، ممکن است به شانکروئید غیرجنسی مبتلا شوند. اگر کودکی تا به حال به چنین جایی نرفته و به شانکروئید تناسلی مبتلا شده، می تواند نشانه ی تماس یا سوء استفاده ی جنسی باشد.
عوامل خطر شانکروئید
عوامل خطر ابتلا به شانکروئید عبارتند از:
- زن بودن
- تماس جنسی بدون استفاده از وسایل محافظ مانند کاندوم ساده یا کاندوم های دهانی
- داشتن چند شریک جنسی
- برقراری رابطه ی جنسی با کسی که چند شریک جنسی دارد مانند کارگران جنسی
- زندگی در برخی از نقاط آفریقا و کارائیب
- ضعف سیستم ایمنی
- بریدگی یا شکستگی پوست و قرار گرفتن در معرض باکتری عامل شانکروئید
- عدم رعایت بهداشت فردی
شانکروئید چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص شانکروئید فقط با یک معاینه ی ساده برای پزشک می تواند سخت باشد. زیرا این بیماری اغلب شبیه به عفونت های مقاربتی دیگر مانند هرپس سیمپلکس و سفلیس است. پزشک در طول فرایند تشخیص، در موارد زیر ممکن است تأیید کند که شما به شانکروئید مبتلا هستید:
- یک یا چند زخم دردناک در ناحیه تناسلی داشته باشید.
- زخم ها و غدد لنفاوی عفونی، ظاهر و ویژگی های بالینی شانکروئید را داشته باشند.
- آزمایش سفلیس و عفونت ترپونما پالیدوم شما منفی باشد.
- آمایش هرپس شما منفی باشد.
در نتیجه، انجام آزمایشات تشخیصی دیگر و بررسی سلامت جنسی برای تأیید شانکروئید و رد کردن یا شناسایی شرایط دیگر ضروری است. این آزمایشات ممکن است شامل گرفتن سواب از ناحیه درگیر شده باشند.
بیشتر بخوانید: بهترین انتی بیوتیک برای درمان کلامیدیا
درمان شانکروئید به چه صورت است؟
درمان شانکروئید روی درمان عفونت و بهبودی علائم مرتبط و نیز پیشگیری از انتقال باکتری به دیگران تا زمان بهبودی تمرکز دارد. درمان شامل یک دوره از آنتی بیوتیک هایی مانند موارد زیر می شود:
- آزیترومایسین، مصرف در یک دوره
- سفتریاکسون مصرف در یک دوره
- سیپروفلوکساسین مصرف 2 بار در روز به مدت سه روز
- اریترومایسین، مصرف 3 بار در روز به مدت هفت روز
در برخی از موارد پزشکان ممکن است زخم ها را با سوزن آسپیراسیون تخلیه کنند. پزشکان ممکن است توصیه کنند بعد از شروع درمان برای بررسی بهبودی 3 تا 7 روز بعد دوباره مراجعه کنند. اگر باردارید یا در حال شیردهی هستید، همیشه به پزشک خود خبر دهید، زیرا او ممکن است داروی متفاوتی را پیشنهاد کند. با اینکه تا به حال خطرناک بودن شانکروئید برای جنین ثابت نشده، اما داروی سیپروفلوکساسین می تواند برای نوزادان سمی باشد.
شانکروئید چه عوارضی دارد؟
بدون درمان، شانکروئید می تواند منجر به عوارض زیر شود:
- زخم شدن ناحیه تناسلی و تغییر در ظاهر
- افزایش احتمال عفونت با بیماری مقاربتی دیگر مانند اچ آی وی
- مقاومت دارویی
- اگر دوباره در معرض باکتری قرار بگیرید، مجدداً به شانکروئید مبتلا شوید.
اگر به اچ آی وی مبتلا هستید، درمان ممکن است تأثیر کمتری داشته باشد و بهبودی زخم ها ممکن است مدت بیشتری طول بکشد. به طور کلی چشم انداز بیماری شانکروئید به ویژه با تشخیص زود هنگام و با مصرف دقیق داروها مثبت است. زیرا زمانی که داروها به طور صحیح مصرف شوند، برخی از داروها می توانند عفونت را درمان کنند، از انتقال به شرکای جنسی پیشگیری و علائم را رفع کنند.
چگونه می توان از شانکروئید پیشگیری کرد؟
بهترین راه برای پیشگیری از شانکروئید عبارتند از:
- استفاده از محافظ در طول رابطه ی جنسی
- عدم برقراری رابطه با فرد دارای علائم عفونت های مقاربتی
- صحبت با تمام شرکای جنسی در مورد علائم و تأیید تاریخ آخرین آزمایش سلامت جنسی
- پرهیز از برقراری رابطه با کارگران جنسی و یا افرادی که شرکای جنسی متعدد دارند.
- رعایت بهداشت فردی
سؤالات رایج
آیا شانکروئید شبیه به سفلیس است؟
شانکروئید و سفلیس ظاهر بسیار مشابهی دارند اما یکی نیستند. سفلیس، دارای زخم های سفت و بدون درد یا باز و مرطوب است. از سوی دیگر، شانکروئید می تواند دردناک باشد.
آیا شانکروئید قابل درمان است؟
شانکروئید، با درمان زودهنگام و مؤثر قابل درمان است، مخصوصاً اگر هیچ عوارضی را تجربه نکنید.
آیا شانکروئید خود به خود بهبود پیدا می کند؟
شانکروئید ممکن است خود به خود خوب شود. گرچه، بدون درمان شانکروئید ممکن است بدتر شود و موجب عوارض قابل توجهی شود.
